117 gevangenen voor 100 plaatsen: onze cellen bij volste in Europa

België neemt de derde plaats in op de lijst van lidstaten van de Raad van Europa die het meest te kampen hebben met overbevolkte gevangenissen. Per 100 beschikbare plaatsen telt ons land 117 gevangenen.

Dat blijkt uit de jaarlijkse gevangenisstatistieken die de Raad van Europa heeft verzameld.

De meeste gevangenissen in Europa zitten bijna vol. Het gemiddelde aantal gevangenen per 100 plaatsen in de Europese strafinstellingen op 31 januari 2020 was 90,3, een vergelijkbaar aantal met een jaar voordien (89,5). In totaal is er in 14 landen van de 52 (lidstaten van de Europese Raad en een aantal waarnemende staten) sprake van overbevolking in de gevangenis.

Met 117 gevangenen per 100 beschikbare plaatsen staat België op de derde plaats op de lijst van landen waar sprake is van overbevolkte gevangenissen. Enkel in Turkije (127 gevangenen per 100 plaatsen) en Italie (120) is de situatie nog schrijnender. Na België volgen Cyprus en Frankrijk (allebei 116) en Hongarije (113).

Bijna 11.000 gedetineerden

Gemiddeld zitten in de gevangenissen van de lidstaten 103,2 personen per 100.000 inwoners in de gevangenis. Dat aantal neemt sinds 2013 jaarlijks af. De landen met de hoogste opsluitingsgraad zijn Turkije (357 gevangenen per 100.000 inwoners), Rusland (356) en Georgië (264). Het laagste aantal opsluitingen vinden we in IJsland (45), Finland (50), Nederland en Noorwegen (allebei 59).

België bevindt zich op dat vlak onder het Europees gemiddelde, met 93,6 gevangenen per 100.000 inwoners. In totaal telde België op 31 januari 2020 10.808 gedetineerden. In Belgische gevangenissen zitten, in vergelijking met andere lidstaten, wel opvallend veel buitenlandse gedetineerden (43 procent). Enkel in Luxemburg (74 procent), Zwitserland (70 procent), Griekenland (58 procent), Oostenrijk (53 procent), Malta (52 procent) en Catalonië (46 procent) ligt het aantal buitenlandse gevangenen nog hoger.

Vooral in voorhechtenis

Ook opvallend is het grote aantal 50-plussers in de Belgische gevangenissen. Meer dan 1 op de 5 gevangenen (21,4 procent) behoort tot deze categorie. Enkel in Italië (26 procent) en Noord-Macedonië (22 procent) zitten meer 50-plussers in de cel. Het aantal vrouwen in de Belgische gevangenissen ligt lager dan het gemiddelde.

In vergelijking met andere lidstaten zitten in Belgische gevangenissen ook meer gevangenen in voorlopige hechtenis. Zo is 37 procent van de gevangenen in ons land nog in afwachting van een proces. Armenië (46 procent), Albanië (45 procent), Luxemburg (45 procent), Nederland (43 procent), Zwitserland (42 procent) en Denemarken (38 procent) hebben nog meer gedetineerden in voorlopige hechtenis.